Dominant zwart

K Locus - CBD103

Dominant zwart is een gen dat zo ongeveer uniek is voor honden. Het gen bevat code voor een eiwit uit de familie van β-defensins die een rol spelen in het afweersysteem. β-defensins hebben een antimicrobiële activiteit en vormen een belangrijk onderdeel van de afweer tegen bacteriën. Verrassend genoeg bindt dit eiwit ook aan de MC1R receptor en hebben daardoor een sterk effect op het schakelen tussen de pigment types pheomelanine en eumelanine.

Een mutatie in dit gen is de oorzaak van een zwarte vacht bij ten minste 50 rassen. Het blokkeert het effect van het Agouti-gen omdat het β-defensin eiwit sterker bindt aan de MC1R receptor dan zowel ASIP als α-melanocortine.

Het wildttype allel voor dit gen ky heeft geen effect op de MC1R receptor.

De mutatie KB omvat het wegvallen van drie basen die één aminozuur coderen (G23). Het is dominant ten opzichte van ky. Sommige fokkers hebben indicaties dat in sommige rassen KB incompleet dominant is en dat bij heterozygote honden het effect van Agouti (ASIP) toch zichtbaar is.

Het derde allel is kBr dat dominant is ten opzichte van ky en recessief tegenover KB. Dit allel maakt de expressie van het Agouti (ASIP) gen mogelijk maar in een brindle patroon. Brindle is een patroon met een soort van strepen die van de rug naar de buik lopen (maar dan behoorlijk willekeurig qua structuur). Er is nog geen DNA-test beschikbaar omdat het exacte mechanisme nog niet bekend is.

Onderzoek van het DNA (McNamara) in de donkere en lichte gebieden van een brindle vacht liet verschillen zien in methylatie. Methylatie is een oud mechanisme in cellen dat de expressie van genen reguleert. In het geval van de K-locus betekent dit dat in de lichte gebieden het CBD103 gen gemethyleerd was en in de donkere gebieden niet. Hoe dit precies aangestuurd wordt bij dit gen is nog niet opgehelderd.


Little, Clarence C., The Inheritance of Coat Color in Dogs, Ithaca, New York, Comstock Pub. Associates, 1957.

Brancalion, L., Haase, B. and Wade, C.M. (2022), Canine coat pigmentation genetics: a review. Anim Genet, 53: 3-34. https://doi.org/10.1111/age.13154

Candille SI, Kaelin CB, Cattanach BM, et al. A β-defensin mutation causes black coat color in domestic dogs. Science. 2007;318(5855):1418-23. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2906624/

McNamara, Elizabeth, A Genetic Model of Common, Complex Disease Hints at Genomic Architecture: Brindle Coat Color in Canines, The Ohio State University. College of Nursing Honors Theses; 2018, http://hdl.handle.net/1811/93233